Badanie trzeźwości pracowników. Nowe przepisy 2023.

Pracodawcy przez długie lata starali się o przyznanie im uprawnień do samodzielnego badania zawartości alkoholu w organizmie pracownika, bez skutecznie. Dotychczasowe prawo pracy przewidywało kontrolę trzeźwości pracownika alkomatem, jedynie za wyraźną zgodą z inicjatywy pracownika.

W innej sytuacji, badanie trzeźwości pracownika alkomatem mógł przeprowadzić jedynie organ do tego uprawniony np. policja. Tak samo ma się to do sytuacji, jeżeli zachodzi podejrzenie, że pracownik jest pod wpływem środków działających podobnie do alkoholu np. narkotyków czy dopalaczy.

Fot. Badanie trzeźwości pracowników. Nowe przepisy 2023.

Spis wszystkich sytuacji i zasad dotyczących możliwości przeprowadzenia badania trzeźwości pracownika znajdziemy w art. 17 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Dotychczasowa wersja art. 17 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, przed nowelizacją przepisów, pozwalała na przeprowadzenie badania trzeźwości pracownika, w momencie, kiedy spełnione są dwa warunki:

• Badanie trzeźwości pracownika może odbyć się na żądanie kierownik zakładu pracy, osoby przez niego upoważnionej (menadżera, brygadzisty itp.) lub pracownika, wobec którego zachodzi uzasadnione podejrzenie, że przybył do pracy w stanie po spożyciu alkoholu, stanie nietrzeźwości lub spożywał alkohol w miejscu pracy, podczas jej wykonywania.

• Badanie trzeźwości określające zawartość alkoholu w organizmie pracownika przeprowadza organ do tego upoważniony (policja). Jeżeli dojdzie do konieczności przeprowadzenia laboratoryjnego badania zawartości alkoholu w organizmie, pobrania krwi również może dokonać jedynie osoba posiadające odpowiednie uprawnienia (pielęgniarka).

Zmiany w art. 17 ustawy o wychowaniu w trzeźwości

Nowelizacja ustawy wprowadzi znaczne zmiany w art. 17 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Dnia 1 grudnia 2022 roku przyjęto ustawę o zmianie Kodeksu pracy oraz kilku innych ustaw. Do Kodeksu pracy dodane zostaną przepisy dotyczące możliwości przeprowadzenia badania trzeźwości pracownika, przez pracodawcę.

Dodajmy, że nowelizacja ustawy pozwala również pracodawcom na prewencyjne kontrolowanie trzeźwości u pracowników zatrudnionych na podstawie umowy cywilnoprawnej lub na kontrakcie b2b.

W jakich sytuacjach pracodawca będzie mógł przeprowadzić badanie trzeźwości pracownika?

Nowe przepisy wprowadzone do Kodeksu pracy, na pierwszy rzut oka wyglądają, jakby już od dawna się w nim znajdowały. Dotychczas pracodawca nie miał możliwości przeprowadzenia badania trzeźwości pracowników.

Nowelizacja ustawy mówi, że pracodawca będzie uprawniony do przeprowadzenia badania trzeźwości pracownika w sytuacji, kiedy będzie to konieczne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia innych osób w zakładzie pracy oraz ochrony mienia pracodawcy.

Bardzo ważny zapis w ustawie, mówi o tym, że kontrola trzeźwości pracownika musi odbyć się w sposób nienaruszający jego godności oraz innych dóbr osobistych badanego pracownika.

Regulacja zasad dotyczących kontroli trzeźwości pracowników

Kolejną ważną kwestią, o której będzie musiał pamiętać pracodawca, aby mógł przeprowadzać prewencyjne kontrole trzeźwości swoich pracowników, to regulacja zasad dotyczących kontroli trzeźwości pracowników w wewnątrzzakładowych źródłach prawa pracy (regulamin pracy). Do momentu, kiedy zapisy o prewencyjnych kontrolach trzeźwości pracowników nie pojawią się w regulaminach pracy, pracodawca nie będzie mógł przeprowadzić takiego badania samodzielnie.

Zapisy wprowadzone do regulaminu pracy, układu zbiorowego pracy lub obwieszczenia (jeśli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest zobowiązany do posiadania regulaminu pracy) będą musiały zawierać odpowiednie punkty:

• Pierwszym z nich jest zapis o samym wprowadzeniu prewencyjnych kontroli trzeźwości pracowników w miejscu pracy.

• Kolejny z punktów musi wskazywać grupę lub grupy pracowników, które zostaną objęte prewencyjną kontrolą trzeźwości.

• Trzeci z punktów, jaki musi znaleźć się w wewnątrzzakładowych źródłach prawa pracy, to sposób, w jaki będą przeprowadzane kontrole trzeźwości, rodzaj urządzenia, jakim będzie przeprowadzane badanie trzeźwości oraz czas i częstotliwość przeprowadzanych kontroli.

Ważny jest również zapis w znowelizowanej ustawie, który mówi o konieczności poinformowania pracowników w sposób, jaki został przyjęty u pracodawcy o rozpoczęciu przeprowadzania prewencyjnych kontroli trzeźwości pracowników w zakładzie pracy.

Pracodawca zobowiązany jest poinformować pracowników o wprowadzeniu prewencyjnych kontroli trzeźwości nie później niż 2 tygodnie od rozpoczęcia przeprowadzania takich kontroli w zakładzie pracy. Oznacza to, że pracodawca będzie mógł przeprowadzać prewencyjne kontrole trzeźwości pracowników dopiero po tym okresie, od poinformowania pracowników.

Ustawa przyjęta przez Sejm mówi nam o tym, że kontrola trzeźwości jest to badanie przeprowadzane bez konieczności badania laboratoryjnego, za pomocą odpowiedniego urządzenia (alkomatu), posiadającego ważny Certyfikat Kalibracji lub wzorcowania. Jeśli potrzebujecie Państwo ważnego Certyfikatu Kalibracji wystarczy do nas przesłać alkomat do kalibracji, a my po kalibracji odeślemy go na wskazany adres z ważnym dokumentem potwierdzającym kalibrację alkomatu.

Badanie trzeźwości pracownika ma polegać na stwierdzeniu nieobecności alkoholu w organizmie badanego pracownika lub też jego obecność, wskazującą na stan po spożyciu alkoholu lub stan nietrzeźwości, w rozumieniu art. 46 ust. 2 lub 3 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.

Pijany pracownik. Nowe zasady 2023.

Znowelizowane przepisy zakładają, że pracodawca będzie zmuszony nie dopuścić do wykonywania pracy pracownika, u którego kontrola trzeźwości wskaże na stan po spożyciu alkoholu lub w stan nietrzeźwości, w rozumieniu art. 46 ust. 2 lub 3 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.

To samo stanie się z pracownikiem, jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie, że pracownik przyszedł do pracy w stanie po spożyciu alkoholu lub w stanie nietrzeźwości, lub spożywał alkohol podczas wykonywania pracy. Pozytywny wynik kontroli trzeźwości pracownika będzie niósł za sobą również daleko idące konsekwencje dla pracownika.

Do badania pracowników polecamy alkomat policyjny ALP-1 LITE z ważnym Certyfikatem Kalibracji lub bezustnikowy alkomat policyjny PROMILER iBlow.

Narkotyki wśród polskich kierowców - STOP!