Kary za alkohol w pracy.
W jaki sposób pracodawca może ukarać pijanego pracownika?
Pracownik będący pod wpływem alkoholu podczas wykonywania obowiązków służbowych lub, co gorsza spożywający alkohol w godzinach pracy, może zostać ukarany przez swojego pracodawcę jedną z kar porządkowych. Pracodawca może również rozwiązać umowę z takim pracownikiem, nawet w trybie dyscyplinarnym. Kup alkomat policyjny dowodowy ALP-1 do kontroli pracowników.
W przypadku kiedy w zakładzie pracy dochodzi do uzasadnionych podejrzeń, że któryś z pracowników stawił się do pracy pod wpływem alkoholu lub – co gorsza – spożywał alkohol podczas wykonywania pracy, wówczas pracodawca lub osoba przez niego upoważniona ma obowiązek nie dopuścić takiego pracownika do pracy.
Następnie okoliczności takiej decyzji muszą zostać przekazane pracownikowi. Sposób, w jaki pracodawca lub osoba upoważniona przekaże informacje pracownikowi, nie jest uregulowany prawnie. Może to być zwykła informacja słowna, jednak dla pracodawcy byłoby lepiej, gdyby informacja ta została przekazana na piśmie w formie protokołu, który zostanie podpisany przez obie strony oraz świadków. Ta forma będzie bardziej wiarygodnym dowodem podczas wyjaśniania sprawy.
Jeżeli pracodawca będzie chciał wyciągnąć konsekwencje wobec pracownika będącego pod wpływem alkoholu, powinien udowodnić takiemu pracownikowi, że pozostaje w stanie nietrzeźwości. W tym wypadku niezbędne będzie przeprowadzenie odpowiedniego badania na zawartość alkoholu w organizmie. Pracodawca jednak nie może zmusić swojego pracownika do poddania się badaniu. Przeprowadzenie takiego badania może się więc odbyć, jedynie, gdy pracownik wyrazi na to zgodę. Alkomat powinien posiadać czujnik elektrochemiczny, kalibracja alkomatu powinna być przeprowadzana zgodnie ze specyfikacją danego urządzenia.
Pracownik, który nie zostanie dopuszczony do pracy ze względu na podejrzenie o jego stanie trzeźwości, może też zażądać przeprowadzenia badania stanu trzeźwości. Czyli pracownik, może zażądać przeprowadzenia badania alkomatem na poziom alkoholu w wydychanym powietrzu, badania krwi bądź badania moczu. Pracownik podda się wtedy badaniu bez ponoszenia żadnych konsekwencji finansowych, jak i dyscyplinarnych. Dodatkowo pracownik może zażądać, aby takie badanie odbyło się w obecności osób trzecich. Przeprowadzenie badania stanu trzeźwości musi zostać udokumentowane i z przebiegu badania powinien być sporządzony protokół.
W takim przypadku relacje między pracownikiem a pracodawcą reguluje oświadczenie Sądu Najwyższego (uzasadnienie wyroku z 22 września 2004 r., I PK 576/2003, OSNP 2005/7/91). Na jego podstawie niedopuszczenie lub natychmiastowe odsunięcie od pracy pracownika w razie podejrzenia o stawienie się do pracy w stanie po użyciu alkoholu albo spożywania alkoholu w czasie pracy podlega ocenie z punktu widzenia prawa pracy ze względu na skutki odsunięcia od pracy, polegające na jej dalszym nieusprawiedliwionym niewykonywaniu, co może być kwalifikowane jako ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych uzasadniające natychmiastowe rozwiązanie umowy o pracę z winy pracownika (art. 52 par. 1 pkt 1 k.p.).
Stan po spożyciu alkoholu rozumie się przez stwierdzenie zawartości alkoholu we krwi w ilości od 0,2 promili do 0,5 promili lub obecność alkoholu w wydychanym powietrzu w zawartości od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu w 1 dm3. Jeżeli badanie pracownika na zawartość alkoholu w organizmie wykaże zawartość alkoholu we krwi poniżej 0,2 promili, wtedy nieuzasadnione jest podejmowanie jakichkolwiek konsekwencji wobec pracownika. Wyjątkiem może być fakt, jeżeli w regulaminie pracy, układzie zbiorowym pracy, statucie, porozumieniu zbiorowym bądź umowie o prace są ustalone wartości niższe niż wyżej wymienione. Za to wyższe stężenie alkoholu we krwi, powyżej 0,5 promili lub obecność alkoholu w wydychanym powietrzu o zawartości wyższej niż 0,25 mg alkoholu na 1 dm3, oznacza, że badany pozostaje w stanie nietrzeźwości.
W sytuacji, gdy pracodawca dojdzie do wniosku, że pracownik stwarza sytuacje zagrażające życiu czy zdrowiu innych osób lub poprzez swoje zachowanie bezpośrednio zagraża życiu, czy zdrowiu osób w otoczeniu, bądź swoim zachowaniem daje powód do zgorszenia w miejscu publicznym lub miejscu pracy. Pracodawca oprócz niedopuszczenia takiego pracownika do wykonywania obowiązków ma prawo również wymagać doprowadzenia pracownika do izby wytrzeźwień, miejsca jego zamieszkania, w skrajnych przypadkach do zakładu opieki zdrowotnej bądź innej placówki wskazanej lub stworzonej przez jednostkę samorządu terytorialnego. Taka sytuacja jest również podstawą do wezwania policji do zakładu pracy, w celu przeprowadzenia badania zawartości alkoholu w organizmie. Dobrze jest skorzystać z tej możliwości, jednakże należy pamiętać, że przeprowadzenie badania przez funkcjonariuszy musi odbyć się również za zgodą pracownika, którego ma dotyczyć badanie. W przypadku, jeżeli zostało popełnione wykroczenie lub przestępstwo, wtedy pracownik ma obowiązek poddania się badaniu zawartości alkoholu w organizmie, które przeprowadzi policja.
Jeżeli dojdzie do sytuacji, że pracownik odmówi poddania się badaniu na zawartość alkoholu w organizmie, chociaż zażądał lub zasugerował je pracodawca, nie można wtedy zmusić pracownika do poddania się badaniu. W tym przypadku pracodawca jest zobowiązany do sporządzenia odpowiedniego protokołu, w którym zaznaczy, że pracownik odmówił przeprowadzenia badania trzeźwości. W protokole powinny znaleźć się informacje na temat zachowania pracownika, które wskazywało na to, że przybył do zakładu pracy pod wpływem alkoholu lub, że spożywał alkohol podczas godzin pracy. Ważnym elementem protokołu mogą być również podpisy złożone przez świadków zdarzenia. Takie informacje zawarte w treści protokołu mogą stanowić istotne dowody w sprawie.
Jak długo utrzymuje się alkohol we krwi — tabela
Jeśli pracodawca udowodni pracownikowi, że podczas godzin pracy pozostawał on, chociażby w stanie, który wskazywałby na spożywanie przez niego alkoholu, wtedy pracodawca może wyciągnąć wobec pracownika odpowiednie konsekwencje.
- Na podstawie art. 108 Kodeksu Pracy, pracodawca może ukarać pracownika karą porządkową. Pracodawca ma również możliwość rozwiązać z pracownikiem umowę o pracę za wypowiedzeniem. Inną możliwością pracodawcy jest rozwiązanie umowy o pracę z pracownikiem w trybie dyscyplinarnym, uznając zachowanie pracownika za ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych.
- Według wyroku Sądu Najwyższego z dnia 10 października 2000 roku (I PKN 76/00, OSNAPiUS 2002/10/ 237) - przebywanie pracownika w zakładzie pracy w stanie nietrzeźwości stanowi ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych. Dlatego większość takich przypadków kończy się na najsurowszej karze, jaka może spotkać pracownika, czyli wypowiedzeniem umowy w trybie dyscyplinarnym.
- Warto również dodać, że rozwiązanie umowy z pracownikiem z powodu jego stanu nietrzeźwości, może nastąpić jedynie w przypadku gdy pracownik stawił się do pracy pod wpływem alkoholu w celu wykonywania obowiązków służbowych lub był już w trakcie ich wykonywania. To znaczy, że pracodawca nie może rozwiązać umowy bez wypowiedzenia z pracownikiem, który na przykład przybył do zakładu pracy w stanie nietrzeźwości, aby, wziąć urlop na żądanie.
- Kodeks Pracy nie zawiera przepisów, które dają pracodawcom bezpośrednio prawo do zwolnienia pracownika z powodu przybycia do zakładu pracy w celu wykonywania obowiązków w stanie nietrzeźwości lub spożywania alkoholu w godzinach pracy. Dodatkowo otwarty katalog podstawowych obowiązków pracowniczych, który jest zawarty w przepisach artykułu 100 Kodeksu Pracy, nie zawiera normy o obowiązku trzeźwości pracownika. Dlatego pracodawcy powinni zwracać uwagę, aby w regulaminach pracy lub umowach o pracę w katalogu podstawowych obowiązków pracownika zawartego w tych dokumentach, dodać punkty mówiące o obowiązku zachowania trzeźwości przez pracownika oraz zakazu spożywania alkoholu w godzinach pracy. Pracodawcy mogą również odrębnie uregulować w regulaminie pracy, odpowiedzialność pracownika za przebywanie w zakładzie pracy w stanie nietrzeźwości.
Do badań trzeźwości pracowników polecamy alkomat iBlow PROMILER.